نقدی بر متاورس فیسبوک: اتریوم پیش از فیسبوک متاورس بود
فیسبوک با تغییر نام خود به پلتفرم‌های متا، ظاهراً تلاش می‌کند تا از احساسات مثبتی که پیرامون بازار رمزارزها وجود دارد، به نفع خود استفاده کند. فیسبوک قصد دارد خود را با ارزش‌های شبکۀ اتریوم در زمینۀ حفظ حریم خصوصی، ناشناس بودن و قابل‌تأییدبودن همگام کند؛ اما در این زمینه موفق نخواهد بود.
فارغ از اینکه فیسبوک خود را چه می‌نامد، اتریوم یک متاورس (metaverse) واقعی است. هدف این مطلب آگاهی دادن به افراد دربارۀ اصطلاح متاورس است. این مطلب قصد دارد توضیح دهد که چرا تغییر نام فیسبوک به این اصطلاح تصمیم عجیبی است.
پیش‌تر نیز در همین سایت از اتریوم با عنوان متاورس یاد کردیم. در متاورس اتریوم، همۀ پدیده‌ها و آدرس‌ها درون محیطی از حقیقت رمزنگاری‌شده قرار دارند؛ در نتیجه هیچ‌یک از تراکنش‌های درون متاورس اتریوم ذاتاً به اعتماد انسانی نیاز ندارند.
اما مشکل تغییر نام فیسبوک آن است که این شرکت تلاش می‌کند خود را با ارزش‌هایی هماهنگ کند که خودش به آن‌ها عمل نمی‌کند. فیسبوک آشکارا از هیچ یک از اصول رمزارزها پیروی نمی‌کند. بنابراین به نظر می‌رسد که تغییر نام فیسبوک تلاشی است برای تغییر احساسات منفی دربارۀ نام فیسبوک.
فیسبوک به دلیل شیوه‌های جمع‌آوری داده‌های انبوه و بی‌توجهی به حریم خصوص کاربران شناخته شده است. بنابراین به نظر نمی‌رسد که صرفاً یک تغییر نام برای رفع این مشکل کافی باشد.
با وجود این، فیسبوک و اتریوم نیازی به رقابت ندارند. آن‌ها از فناوری و شبکه‌های مجزا استفاده می‌کنند و اگر کاربران اتریوم 10 برابر هم شوند، تهدیدی برای فیسبوک محسوب نمی‌شود. به همین علت تغییر نام فیسبوک به اصطلاحی که متعلق به اتریوم است، عجیب به نظر می‌رسد.
پیش از فیسبوک، اصطلاح متاورس ارجاع مستقیمی به محیط دیجیتال جداگانۀ اتریوم بود. متاورس اتریوم همواره به برنامه‌های منبع باز، خصوصی، فاقد نیاز به اعتماد و غیرقابل سانسور اشاره داشته است. فیسبوک هرگز با این طرز فکر آزادی‌خواهانۀ رمزارز هماهنگ نبوده و به نظر هم نمی‌رسد که قصدی برای پیوستن به آن داشته باشد.
نسخه‌ای که زاکربرگ از متاورس ارائه می‌دهد یک ساختار واقعیت مجازی است که هدفش جایگزینی اینترنت، ادغام زندگی مجازی با زندگی واقعی و ایجاد محیط‌های بازی جدید برای همگان است. در نتیجه، فیسبوک تعریف متفاوتی از متاورس دارد.
به نظر می‌رسد که فیسبوک قصد دارد تعریف متاورس را تغییر دهد و به جای آن، به ارتباط بین دنیای دیجیتال و واقعی اشاره کند. در صورتی که متاورس در اتریوم به این موضوع اشاره ندارد. فیسبوک بیشتر قصد دارد که شبیه به چیزی مانند وی‌چت (WeChat) شود.
در مقابل اگر درک کنید که اتریوم چگونه کار می‌کند، متوجه خواهید شد که اتریوم و فیسبوک در حال انجام دو بازی متفاوت هستند. اتریوم یک شبکۀ بسته است که در عین حال برای همگان باز است. اتریوم یک متاورس است، زیرا کاملاً از سایر شبکه‌ها جدا است. در مقابل فیسبوک یک شرکت کاملاً خصوصی است.
از ویژگی‌های اتریوم می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:
1- اتریوم یک فناوری است که برای مطالبات جامعۀ دیجیتالی ما ساخته شده است. اتریوم یک محیط دیجیتالی رایگان است که قوانین آن به دست پروتکل اجماع تعریف شده، نه افراد. در بلاکچین اتریوم مواردی مانند سانسور، نظارت و مقررات محقق نمی‌شوند.
2- اتریوم از طریق تکامل ارتقا پیدا می‌کند. اما شرکت‌های فناوری از طریق اقدامات هماهنگ است که ارتقا داده می‌شوند.
3- از آنجایی که اتریوم می‌تواند به عنوان پول نیز مورد استفاده قرار گیرد، یک اثر شبکه‌ای منحصربه‌فرد دارد که می‌تواند کاربران جدید را جذب و حفظ کند.
بر این اساس به نظر می‌رسد که تغییر نام پلتفرم‌های فیسبوک به متا (Meta) ناقص است. زیرا نمی‌تواند به مفهوم متاورس برسد. مفهوم متاورس نباید متکی بر یک نقطۀ واحد شکست (failure) باشد. همچنین متاورس فیسبوک به حقوق انسانی اولیه‌ای که مردم برای ارتباط با یک متاورس نیاز دارند، نمی‌پردازد.
فناوری در حال پیشروی در دو جهت متضاد است: تمرکزگرایی و تمرکززدایی. مهم است که تیم‌ها وانگیزه‌های بعدی‌شان را از یکدیگر تشخیص دهیم.
منبع: seekingalpha.com
