استیکینگ (Staking) ارز دیجیتال چیست؟

زمان مطالعه: 4 دقیقه

استیکینگ شامل نگهداری (هولد) سرمایه در یک کیف ­پول رمزارز برای پشتیبانی از امنیت و عملیات یک شبکه بلاکچین است. به بیان ساده‌تر، استیکینگ قفل‌کردن رمزارزها به جهت دریافت پاداش تعریف می‌شود. اما بیایید درباره این مفهوم بیش‌تر توضیخ دهیم. با دیدکس همراه باشید.

شما در اغلب موارد می­توانید کوین­های خود را مستقیما از کیف­پول کریپتوی خود، برا مثال تراست والت (Trust Wallet)، استیک کنید. از سوی دیگر بسیاری از صرافی­ها نیز به کاربران خود خدمات استیکینگ ارائه می­دهند. به عنوان مثال امکان دریافت پاداش استیکینگ در صرافی بایننس (Binance Staking) بسیار ساده است؛ تنها کاری که باید بکنید این است که کوین­های خود را در این صرافی هولد کنید.

برای آنکه استیکینگ را بهتر متوجه شوید، در ابتدا باید بدانید نحوه کار الگوریتم اثبات سهام (PoS) به چه صورت است. PoS یک سازوکار اجماعی است که بلاکچین را قادر می‌سازد تا با صرفه‌جویی در مصرف انرژی و در عین حال حفظ درجه­ای از تمرکززدایی مناسب (حداقل از لحاظ تئوری) کار کند. در ادامه این مطلب به بررسی دقیق­تر PoS و نحوه عمل استیکینگ خواهیم پرداخت.

الگوریتم اثبات سهام (PoS) چیست؟

اگر بدانید بیت­کوین چگونه کار می­کند، احتمالا با الگوریتم اثبات کار (PoW) نیز آشنا هستید. PoW مکانیزمی­ست که امکان جمع‌شدن معاملات در بلاک­ها را فراهم می­کند، این بلاک­ها در کنار یکدیگر بلاکچین را تشکیل داده و می­سازند. به بیان دقیق­تر، رقابت ماینرها بر سر حل یک مسئله ریاضی پیچیده می­باشد و اولین نفری که موفق به حل آن شود حق اضافه کردن بلاک بعدی به بلاکچین را از آن خود کرده است.

ثابت شده است که الگوریتم PoW مکانیزم بسیار محکمی برای تسهیل توافق جمعی به روشی غیرمتمرکز است. مشکل این است که این مکانیزم محاسبات قراردادی زیادی را در برمی­گیرد. مسائلی که ماینرها برای حل آن به رقابت می­پردازند هیچ هدفی غیر از حفظ امنیت شبکه ندارد. البته می­توان استدلال کرد که این دلیل به خودی خود حجم زیاد محاسبات را توجیه می­کند. در این مورد ممکن است از خود بپرسید: آیا روش­های دیگری برای حفظ توافق جمعی غیرمتمرکز بدون هزینه محاسباتی وجود دارد؟

ایده اصلی در پس PoS آن است که شرکت­کنندگان می­توانند کوین­های خود(استیک {سهام} خود) را قفل کرده و پروتکل در فواصل زمانی خاص به طور تصادفی از حق یکی از آن­ها برای اعتبار بخشیدن به بلاک بعدی استفاده می­کند. احتمال انتخاب شدن در این بخش به طور معمول به مقدار کوین­ها بستگی دارد – هرچه تعداد کوین­های قفل‌شده بیشتر باشد، شانس شما نیز بیشتر است.

در این روش، آنچه شانس شرکت­کنندگان برای ساخت بلاک را تعیین می­کند، توانایی آن­ها در حل چالش­های هش نیست چرا که این مسئله بر عهده مکانیزم اثبات کار (PoW) قرار دارد. در عوض این شانس با تعداد کوین­های استیک­‌شده­ای که در اختیار شرکت­کنندگان است مشخص می­شود.

برخی از افراد ممکن است استدلال کنند که تولید بلاک از طریق استیکینگ درجه مقیاس­پذیری بالاتری را برای بلاکچین­ها فرام می­­آورد. این یکی از دلایلی­ست که شبکه اتریوم قصد دارد در آپدیت جدید خود که اتریوم 2 (ETH 2.0) نام دارد از PoW به PoS جابه‌جا شود.

الگوریتم اثبات سهام توسط چه کسی خلق شد؟

اولین نشانه­های اثبات سهام را شاید بتوان به پیپر (Peercoin) سانی کینگ (Sunny King ) و اسکات نادال (Scott Nadal) در سال 2012 نسبت داد. آن­ها در این وایت­ پیپر PoS را « طرح همتا به همتا رمزارز که از بیت­کوین ساتوشی ناکاموتو مشتق شده است» شرح داده­اند.

شبکه Peercoin با مکانیزم ترکیبی PoW / PoS راه­اندازی شد که در آن از PoW عمدتا برای تهیه منبع اولیه استفاده می­شد؛ گرچه این مکانیزم برای پایداری طولانی­مدت شبکه موردنیاز نبود و به تدریج از اهمیت آن کاسته شد. در حقیقت، بیشتر امنیت شبکه به PoS متکی بود.

نحوه کار استیکینگ به چه صورت است؟

همان‌طور که در بالا توضیح دادیم، بلاکچین­های اثبات کار (PoW) برای اضافه‌کردن بلاک­های جدید به بلاکچین به استخراج (ماینینگ) متکی هستند. در مقابل، زنجیره­های اثبات سهام (PoS) از طریق فرایند استیکینگ به تولید و اعتباربخشیدن بلاک­ها می­پردازند.  استیکینگ شامل اعتبارسنج­هایی می­باشد که کوین‌های خود را در بلاک‌چین قفل می­کنند و از این طریق ممکن است در فواصل زمانی خاص به طور تصادفی توسط پروتکل انتخاب شده و بلاک بسازند. معمولا شرکت­کنندگانی که مقدار بیشتری کوین استیک می­کنند شانس بیشتری برای اعتبارسنجی بلاک بعدی دارند.

این روش امکان تولید بلاک بدون اتکا به سخت­افزارهای تخصصی استخراج نظیر ASICها را فراهم می­کند. درحالیکه برای استخراج با ASIC نیاز به مقدار قابل­توجهی سرمایه­گذاری در این سخت­افزار دارد، در استیکینگ به سرمایه­گذاری مستقیم در خود رمزارز نیاز دارید. بنابراین اعتبرسنج­های PoS به جای آنکه با فعالیت­های محاسباتی بر سر بلاک بعدی رقابت کنند، بر اساس تعداد کوین­هایی که استیک می­کنند، انتخاب می­شوند. استیک (که معنای خود کلمه آن «سهام» است و به کوین­های هولد شده اطلاق می­گردد)، همان چیزی است که اعتبارسنج­ها را تحریک می­کند امنیت شبکه را حفظ کنند و  در صورتی که موفق نشوند، کل سهمشان در خظر خواهد بود.

با آنکه هر بلاک‌چین اثبات سهام ارز استیک خاص خود را داراست، برخی شبکه­ها یک سیستم دو توکنه را اختیار می­کنند که پاداش­ها در آن به توکن دوم پرداخت می­شود.

استیکینگ در سطح کاربردی یعنی نگه داشتن سرمایه در یک کیف­پول مناسب! این امکان در اصل همه را قادر می­سازد تا در ازای دریافت پاداش، کارهای مختلف شبکه را انجام دهند. این کار ممکن است شامل اضافه کردن سرمایه به استخرهای استیک باشد.

پاداش­های استیکینگ چگونه محاسبه می­شوند؟

پاسخ این سوال بسیار کوتاه است. هر شبکه بلاکچین ممکن استاز روش متفاوتی برای محاسبه پاداش­های استیک استفاده کند. برخی از شبکه­ها با در نظر گرفتن فاکتورهای مختلفی نظیرتعداد کوین­های استیک شده توسط اعتبارسنج، مدت زمان استیکینگ، مجموع کوین­های استیک شده در شبکه و…، این محاسبه را بلاک به بلاک انجام می­دهند. برخی دیگر نیز درصد مشخصی را به عنوان پاداش استیک در نظر می­گیرند.

 

نویسنده: زهرا خالقی