شت کوین (Shitcoin) چیست و به چه کوین‌هایی شت کوین گفته می‌شود؟

احتمالا تابه‌حال با کلمه شت کوین (Shitcoin)، به خصوص در جوک‌های اینترنتیِ شبکه‌های اجتماعی روبه‌رو شده‌اید. این کلمه در هرکجا که دیده باشید، در حال اشاره به آن دسته از کوین‌ها یا ارزهای دیجیتالی است که «بی‌ارزش» محسوب می‌شوند و در طول تاریخ کریپتوکارنسی بارها پا به این عرصه گذاشته‌اند. در این مطلب می‌خواهیم بدانیم شت کوین چیست و کدام کوین‌هارا شامل می‌شود؟ پس با دیدکس همراه باشید تا علاوه‌بر گرفتنِ پاسخ این سوالات، بدانید چطور باید شت کوین ها را بشناسید و از آن‌ها دور بمانید.

کلمه شت کوین از کجا آمد؟

این‌که اصطلاح «شت کوین» در دنیای ارزهای رمزپایه از کجا آمده و چه‌زمانی محبوبیت پیدا کرده است، در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. اما به احتمال زیاد اندکی پس از تولد بیت کوین در سال‌های 2009-2008 استفاده از آن آغاز شد. اولین باری که این اصطلاح به کار برده شد و سند آن وجود دارد، در یک صفحه گفتگو در سایت «بیت کوین‌تاک» (BitcoinTalk) است، که مورخ 2 نوامبر 2010، در ساعت 10:21:57 است.
اولین موارد ذکر شده در مورد شت کوین در سایت «ردیت» (reddit)، مربوط به 7 سال پیش و در سال 2011 است. همان‌طور که در تصویر زیر می‌بینید، باتوجه به داده‌های گوگل، تا سال 2017 (در دوران رونق ارزهای رمزپایه)، علاقه زیادی به این کلمه وجود نداشت.

در سال 2018 اصطلاح شت کوین، در مجلس سنای ایالات متحده مطرح شد. نوریل روبینی، اقتصاددان و استادِ دانشگاه استرن نیوورک، در اکتبر سال 2018، در ارزیابی‌های بانکی که به مجلس ارائه کرده بود، نوشت، «کریپتو، مادر همه کلاه‌برداری‌ها و حباب‌های قیمتی است و بلاکچین از آن هم بدتر است.» وی در ادامه عنوان کرد، 99 درصد از کریپتوها، شت کوین هستند که با یکدیگر معامله می‌شوند.

اما شت کوین دقیقا چیست؟

شت کوین، «یک راه عالی برای از دست دادن پول» و «نوعی رمزارز به درد نخور که هیچ ویژگی‌ منحصر به فردی ندارد» معنی شده است. اصطلاح شت کوین، به ارز رمزنگاری شده کم‌ارزش یا ارز دیجیتالی گفته می‌شود که هیچ هدف فوری و قابل تشخیصی ندارد. یعنی مشخص نیست در جهت برطرف کردن چه نیازی عرضه شده و چه کاربرد عملی‌ای دارد. در عین حال، شت کوین واژه‌ای برای بیان احساسات منفی ا‌ست که معمولاً برای توصیف «آلت‌کوین» (Altcoin)ها یا ارزهای رمزپایه‌ای استفاده می‌شود که پس از محبوبیت بیتکوین عرضه شده‌اند.

اما چرا شت کوین ها بی‌ارزش‌‌اند و یا به مرور زمان بی‌ارزش می‌شوند؟

کم‌شدن ارزش یک شت کوین غالباً به دلیل عدم موفقیت سرمایه‌گذار است. علتِ این عدم موفقیت، این است که کوینِ ایجاد شده توسط سرمایه‌گذار یا خالق، با حسن نیت ایجاد نشده، قیمتش براساس حدس و گمان بوده و یا صرفا به دنبال کسب سود در کوتاه‌مدت بوده است. به همین دلیل، این ارزها به عنوان بدترین موارد برای سرمایه‌گذاری قلمداد می‌شوند.
کارشناسان حوزه ارزهای دیجیتال می‌گویند بارزترین مشخصه شت کوین این است که، در ابتدای عرضه ، قیمتش در مدت کوتاهی افزایش بسیار زیاد و حتی چند صد درصدی خواهد داشت و سپس به سرعت کاهش می‌یابد.

ویژگی‌های شت کوین چیست؟

• هدف فوری و قابل تشخیصی ندارد.
• قیمت آن ذهنی و براساس حدس و گمان است.
• اغلب با افزایش چند صد درصدی قیمت در ابتدای به‌وجودآمدن و سپس کاهش قیمت در مدت کوتاه روبه‌روست.
• عملکرد قابل توجهی در پروژه خود ندارد.
• پروژه آن، یک کپی از یک پروژه موجود است، اما هیچ چیز جدیدی به بازار اضافه نمی‌کند و بازار را توسعه نمی دهد.
• هیچ فایده‌ای ندارد.
• یک ارز رمزپایه از نوع «پامپ و دامپ» (Pump & Dump) است. از چنان «سرمایه بازار» (Market Cap) کوچکی برخوردار است، که دیگر سرمایه‌گذاران به راحتی می‌توانند قیمت آن را دست‌کاری کنند.

نحوه قیمت‌گذاری شت کوین ها

توسعه دهندگان هر رمزارز، معمولاً تعداد رمزارزهایی که در نهایت عرضه خواهند کرد را اعلام می‌کنند. به طور مثال، عرضه بیتکوین به 21 میلیون واحد محدود می‌شود، در حالی‌ که منابع اتر به 18 میلیون در سال محدود می‌شود.
با ثابت شدن عرضه یک آلت کوین، ارزش آن به مقدار تقاضا بستگی خواهد داشت. اکثر ارزهای رمزپایه کاربرد عملی محدودی دارند، خرید و فروش کالاها و خدمات در دنیای واقعی با استفاده از ارزهای رمزپایه هنوز جا نیافتاده است و تقاضای خاصی برای آن‌ها وجود ندارد. بنابراین، ارزش آن‌ها کاملاً براساس حدس و گمان است. به عبارتی، ارزشمند بودنِ شت کوین، براساس ذهنیت مردم است.

چرا مردم از برخی از ارزهای رمزپایه به عنوان شت کوین یاد می‌کنند؟

دلیل خاصی برای ایجاد این اسم وجود ندارد. از آن‌جا که مکالمات در انجمن‌ها و رسانه‌های اجتماعی خلاصه و نسبتاً کوتاه است، نوشتن این‌که کوینی «یک مورد بد برای سرمایه‌گذاری» است، زمان زیادی می‌برد. به همین دلیل، سرمایه‌گذاران حوزه رمزارزها (به ویژه مبتدیان)، به تدریج با اتصال کلمات «شت» (Shit) و «کوین» (Coin)، این اصطلاح را ایجاد کردند.

نحوه شناسایی شت کوین ها

از زمان پیدایش بیت کوین در سال 2009 و موفقیت قابل توجه آن، علاقه به رمزارزها افزایش پیدا کرده و منجر به خلق رمزارزهای زیادی شده است. از میان تعداد بالای رمزارزها، تنها بخش کمی از آن‌ها، واقعاً به آن‌چه وعده داده‌اند، عمل می‌کنند و به موفقیت می‌رسند. بقیه به مرور زمان از بین رفته و سرمایه سرمایه‌گذاران خود را به هدر می‌دهند. به دلیل نوع خاص بازار رمزارزها و به دلیل مشکل بودنِ درک فناوری بلاکچین‌، ممکن است سرمایه‌گذارن به دردسر بیفتند و نتوانند تشخیص دهند که یک ارز رمزپایه، شت کوین است یا خیر. در زیر چند توصیه برای شناسایی شت کوین ها آورده شده است:
• یک شت کوین‌ معمولاً از الگوی خاصی پیروی می‌کند. در هنگام عرضه سکه، با وجود این‌که مورد علاقه سرمایه‌گذاران است، و قیمت نسبتاً پایینی دارد. اما با شروع جهش سرمایه‌گذاران، قیمت در مدت زمانی کوتاه به طور تصاعدی افزایش می‌یابد.
• می‌توان با بررسی وعده‌های تحقق نیافته، عدم قابلیت استفاده و نرسیدن به هدفی که سکه برای آن طراحی شده است، ماهیت واقعی یک سکه را کشف کرد.

از کجا می‌توان شت کوین خرید؟

شت کوین ها که اکثریت عمده آن‌ها آلت‌کوین‌های کوچک هستند، را می‌توان در چندین صرافی بزرگ ارزهای رمزپایه خریداری کرد.
البته، همانطور که گفته شد، شت کوین ها همیشه ذهنی هستند و بنابراین نمی‌توان رهنمودهای خاصی را در مورد این‌که از کدام پلتفرم می‌توانید شت کوین بخرید (در صورتی که این هدف شما باشد)، غیرممکن است.
براساس یک قاعده، پلتفرم‌هایی که به طور خاص برای معامله‌گرانی طراحی شده‌اند که علاقه دارند ارز رمزنگاری شده را دست به دست کنند و مدام در گردش نگه دارند، برای خرید شت کوین، مناسب هستند. مانند «بایننس» (Binance) و «بیترکس» (Bittrex) و … حتماً سکه‌ها را به محض تهیه، از کیف پول خود در صرافی، خارج کنید.

چرا برخی افراد تمایل دارند شت کوین بخرند؟

آلت کوین های با سرمایه بازار (Market Capitalization) کوچک، ممکن است «پرخطرترین و در عین حال سود ده ترین» سرمایه‌گذاری‌هایی باشند که می‌توانید انجام دهید. احتمال بسیار زیادی نیز وجود دارد که تمام پول خود را از دست بدهید. خیلی وقت‌ها، ممکن است در یکی از این دو حالت قرار بگیرید:
شت کوینی که در دست دارید، قربانی یک طرح «پامپ و دامپ» (Pump & Dump) شود (به افزایش و کاهش مصنوعی و غیرمنطقی قیمت پامپ و دامپ می‌گویند).
شت کوینی که در دست دارید در واقع یک شت کوین نیست و شما به چیزی تبدیل می‌شوید که تحت عنوان «پذیرنده اولیه» شناخته می‌شود.
نکته: اگر برای لحظه‌ای که می‌خواهید بفروشید اهداف مشخصی تعیین کرده‌اید، هر دو مورد می‌توانند بسیار سودآور باشند. در برخی موارد، کم‌ترین مقدارِ سرمایه‌گذاری، می‌تواند بیش‌ترین بازدهی را برای شما به همراه داشته باشد. فقط مطمئن شوید که اهداف خود را به وضوح مشخص کرده‌اید و تعصبی روی کوین‌هایتان ندارید!
به عنوان مثال، افزایش چشم‌گیر ارزش رمزارز “XVG” بود، کوینِ حریم خصوصی، که بسیاری از مردم آن را بیت کوین دوم می‌دانستند. در مدت زمان کوتاهی (2-1 ماه)، ارزش این ارز رمزپایه تقریباً 8000٪ افزایش یافت و تعداد کمی از معتقدان خود را بسیار ثروتمند کرد. البته از آن‌جایی که سکه محصولی نداشت و بیش از حد ارزش‌گذاری شده بود، قیمت آن به سرعت به ارزش اولیه خود بازگشت.

چند نکته برای تازه‌کارهایی که ممکن است به سمت سرمایه‌گذاری در شت کوین ها بروند

قیمت مهم‌ترین چیز نیست!
اگر تا به حال دو ارز رمزپایه را با هم ست کرده‌اید درحالی‌که فقط به قیمت هر کدام توجه کرده‌اید، توصیه می‌کنیم، دیگر هرگز این کار را نکنید!. در دنیای رمزارزها، قیمت به تنهایی نشان دهنده ارزش آن‌ها نیست. مهم‌ترین کاری که باید انجام دهید این است که، به رتبه‌بندی سایت «کوین مارکت کپ» (CoinMarketCap) نگاهی بیندازید. چرا؟ احتمالاً متوجه شده‌اید که برخی از ارزهای رمزپایه با این‌که ارزان‌تر هستند اما در رتبه بالاتری در سایت کوین مارکت کپ قرار دارند. به این دلیل که آن‌ها براساس سرمایه بازار (market capitalisation) مرتب شده‌اند. یعنی چه؟ به زبان ساده، سرمایه بازار یعنی حاصل‌ضرب مقدار عرضه هر رمزارز در قیمت فعلی آن.
سرمایه بازار رمزنگاری = تعداد سکه های موجود در گردش * قیمت فعلی هر سکه
چند صد در صد افزایش؟!
ارزهای رمزنگاری شده با مارکت‌کپ (سرمایه بازار) کوچکتر، تحت تاثیر نوسانات مکرر و شدیدتری از قیمت قرار دارند. بعضی اوقات ممکن است در طول روز چند صد درصد افزایش یافته و خیلی سریع پایین بیایند. کوین هایی از این نوع با خطر و ریسک بالای سرمایه‌گذاری روبرو می‌شوند!
اگر به پتانسیل پروژه‌ای اعتقاد دارید و آن پروژه برای شما جالب است، خرید ارز رمزپایه متعلق به آن قابل درک می‌شود. شرایط برای افرادی که فقط به سودهای بالا فکر می‌کنند، با افرادی که به فناوری یا برنامه‌های یک شرکتِ راه اندازی شده توجه می‌کنند، قطعاً بسیار متفاوت خواهد بود. سعی کنید جزو دسته دوم باشید. بدون دانش کافی و مناسب ممکن است به مشکل بر بخورید.

آیا رمزارز مورد علاقه شما اصلا ارزشی دارد؟

آینده یک رمزارز، به بنیاد پروژه، تیمی که آن را هدایت می‌کند و تقاضا بستگی دارد. اگر یک کوین مفید باشد و ارزش منحصر به فردی را برای بازار فراهم کند، احتمال علاقه سایر سرمایه‌گذاران به آن بیش‌تر است.یک ارز رمزپایه باید عملکرد خاصی را در اکوسیستم خودش انجام دهد تا کاربران بخواهند آن را بخرند.
به عنوان مثال، « اتر» (ETH) در بستر اتریوم عمل می‌کند. اتر، نه تنها برای کسب سود استفاده می‌شود، بلکه ابزاری مناسب جهت پرداخت است. علاقه‌مندان به ارزهای دیجیتال، اغلب آن را سوخت اپلیکیشن‌های ساخته شده در شبکه اتریوم می‌دانند.

هر کوینی قرار نیست به بیت کوین دوم تبدیل شود
برخی از افراد تازه وارد به بازار ارزهای رمزنگاری شده فکر می‌کنند که هر ارزدیجیتال که عرضه می‌شود، می‌تواند به بیت کوین دوم تبدیل شود و تنها کاری که باید انجام دهند این است که، آن را ارزان بخرند و منتظر رشد آن بمانند! واقعیت این است که، برخی از پروژه‌ها هرگز پیشرفت نخواهند کرد زیرا ارزش خاصی برای کاربران خود فراهم نمی‌کنند.

سخن پایانی

قبل از شروع هرگونه سرمایه‌گذاری، تحقیق کنید. پیگیری کنید که قیمت پایانی ارز رمزپایه مورد نظر، در بازه زمانی روزانه، ماهانه و سالانه، چگونه است. درباره پروژه آن رمزارز اطلاعات کسب کنید. موسس و حامیان آن کدامند؟ تجربه صاحبان پروژه و سوابق کاری آن‌ها چیست؟ تاکنون به تعهدات خود عمل کرده‌اند؟ چگونه؟ آیا اهداف محقق شده است؟ و در نهایت، احتمال موفقیت یک ارز رمزپایه چقدر است؟ آیا قیمت آن نقش مهمی در اکوسیستم دارد؟ درنهایت، حواستان باشد سراغ شت کوین‌ ها نروید و با مطالعه آلت کوین‌ های ارزشمند و معتبر را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنید. توصیه ما به شما این است که شت کوین ها را فقط در جک‌های اینترنتی دنبال کنید!

منابع:

نویسنده: پرستو کوراوند