هاوینگ (Halving) بیتکوین چیست و چه تاثیری بر قیمت بیتکوین دارد؟
بدون شک یکی از مهم‌ترین عوامل اثرگذار بر قیمت «بیتکوین» (Bitcoin)، رویداد هاوینگ است. رویداد مهمی که وقتی اتفاق می‌افتد همه چیز را تحت تاثیر قرار می‌دهد و تا مدت‌ها نقل محافل رمزنگاری می‌شود. هاوینگ بیتکوین چیست؟ چرا و چگونه روی قیمت بیتکوین اثر می‌گذارد؟ این‌ها سوالاتی هستند که قصد داریم در این مطلب به زبانی ساده به شرح آن‌ها بپردازیم. پس با دیدکس همراه باشید.
هاوینگ بیتکوین چیست؟
هاوینگ یا هالوینگ، رویدادی است که پس از آن، پاداش «استخراج» (Mining) بیتکوین نصف می‌شود. در ادامه می‌گوییم که پاداش استخراج چیست.
بیت‌کوین‌ها، روی یک فضای مجازی به نام بلاکچین، نگه‌داری می‌شوند. معامله‌ها نیز، روی بلاکچین به انجام می‌رسند. اعضای بلاکچین، بر اساس یک توافق جمعی به نام «اجماع» (Consensus)، تصمیم می‌گیرند که چه اطلاعاتی را روی بلاکچین ثبت کنند و چه اطلاعاتی را ثبت نکنند. یکی از روش‌های ثبت اطلاعات روی بلاکچین «اثبات کار» (Proof of Work) است.
در این مدل ثبت اطلاعات، افراد مجبورند از سیستم‌هایی استفاده کنند که پرخرج هستند. برای اینکه افراد انگیزه داشته باشند که زیر بار این هزینه‌ها بروند، جایزه دریافت می‌کنند. این جایزه همان بیتکوین است. برخلاف پول‌های کاغذی که توسط بانک‌های مرکزی صادر می‌شوند، بیت‌کوین‌های جدید، از طریق همین فرایند پاداش‌دهی صادر می‌شوند.
چند وقت یک‌بار هاوینگ بیتکوین اتفاق می‌افتد؟
تقریباً هر چهار سال یک‌بار، هاوینگ بیتکوین اتفاق می‌افتد و پاداش استخراج نصف می‌شود. به‌طور دقیق‌تر، بعد از استخراج هر 210 هزار بلاک -که تقریباً چهار سال طول می‌کشد- هاوینگ بیتکوین اتفاق می‌افتد.اولین کسی که بیتکوین استخراج کرد، «ساتوشی ناکاموتو» (Satoshi Nakamoto)، خالق (یا خالقین) ناشناس بیتکوین، بود. پس از اینکه اولین بلاک (Genesis) را در بلاکچین بیتکوین استخراج کرد، 50 بیتکوین پاداش دریافت کرد.
در وایت‌پیپر (White Paper) بیتکوین، ناکاموتو تصریح کرد که پس از هر 210،000 بلوک پاداش معدنچیان نصف خواهد شد؛ بنابراین اولین هاوینگ، در 28 نوامبر 2012 اتفاق افتاد که در آن پاداش ماینرها از 50 بیتکوین به 25 عدد کاهش یافت.
هاوینگ دوم در 9 جولای 2016 بود که پاداش ماینرها دوباره نصف شد و از 25 بیتکوین به 12.5 بیتکوین رسید و بالاخره سومین هاوینگ، در 11 می 2020 رخ داد که پاداش بار دیگر نصف شد و از 12.5 به 6.25 واحد تنزل یافت.
تعداد کل بیت‌کوین‌های موجود، 21 میلیون واحد است که تاکنون حدود 18.38 میلیون واحد از آن استخراج شده است. فرایند نصف‌شدن پاداش استخراج و صدور بیت‌کوین‌ها، آنقدر ادامه پیدا می‌کند تا کل این 21 میلیون واحد استخراج شوند.
بسیار خب! تا اینجا گفتیم که هاوینگ یعنی نصف‌شدن پاداش استخراج و تقریباً هر 4 سال یک‌بار اتفاق می‌افتد. حالا باید بفهمیم که چرا باید این اتفاق بیفتد؟ چه لزومی دارد که پاداش استخراج نصف شود؟
چرا هاوینگ بیتکوین اتفاق می‌افتد؟
ساتوشی ناکاموتویِ مرموز هرگز به صراحت دلیل نصف‌شدن پاداش استخراج را توضیح نداده است. اما به نظر می‌رسد موارد زیر دلایلی بر این اتفاق باشند:• بالا بردن انگیزه استخراج: برخی حدس می‌زنند که فرایند هاوینگ، برای افزایش انگیزه استخراج‌کنندگان اختراع شده است؛ یعنی افراد تشویق شوند که زودتر به شبکه ملحق شوند و تا پاداش نصف نشده، جایزه بیش‌تری دریافت کنند.
• افزایش ارزش بیتی‌کوین: جوایز بلاک طوری برنامه‌ریزی شده است که در فواصل منظم نصف می‌شود؛ زیرا با گسترش شبکه، ارزش هر بیتکوین و در نتیجه پاداش، بیشتر می‌شود. با این‌حال، این ممکن است منجر به این شود که کاربران بیتکوین را به‌عنوان یک دارایی سوداگرانه نگه دارند تا اینکه از آن به عنوان وسیله مبادله استفاده کنند.
• کنترل عرضه بیتکوین: برخی نیز معتقدند، برای جلوگیری از فشار عرضه، بیت‌کوین‌ها کم‌کم صادر می‌شوند و این از کاهش ارزش آن‌ها نیز جلوگیری می‌کند.
هاوینگ چه تأثیری بر بیتکوین دارد؟
بعد از هاوینگ، تعداد بیت‌کوین‌های تازه‌استخراج‌شده، از حدود 1800 بیتکوین در روز، به 900 کاهش می‌یابد و درآمد روزانه «ماینرها» (استخراج‌کنندگان) به نصف کاهش می‌یابد؛ بنابراین عرضه کم می‌شود. به عقیده برخی افراد، این کاهش در میزان عرضه، به‌مرور باعث افزایش قیمت بیتکوین می‌شود.از طرف دیگر، کاهش درآمد ماینرها ممکن است باعث شود عملیات استخراج، برای بعضی از ماینرها، به‌صرفه نباشد؛ بنابراین، آن‌ها عملیات استخراج را کنار بگذارند؛ درنتیجه، قدرت محاسباتی (قدرت استخراج) متصل به شبکه بیتکوین ممکن است به میزان قابل‌توجهی کم شود.
ارزش بیتکوین در طول زمان منبع: Coindesk
تاکنون 3 هاوینگ بیتکوین اتفاق افتاده که پس از هر 3 هاوینگ، قیمت بیتکوین رشد‌های شگفت‌انگیزی را تجربه کرده است. اگرچه در ابتدا فروش مختصری داشت.
دو هاوینگ اولی، منجر به حرکت‌های کوتاه‌مدت قیمت در جهت‌های مخالف شد. یک ماه بعد از اولین رویداد هاوینگ، در سال 2012، قیمت بیتکوین 7٪ صعود کرد؛ اما یک ماه پس از رویداد دوم در سال2016، 10درصد افت کرد.
بااین‌وجود، در بازه زمانی شش‌ماهه بعد از هر دو هاوینگ، قیمت افزایش یافت. در سال 2012، قیمت 944% و در سال 2016، 38%.
سومین هاوینگ بیتکوین در 11 می 2020 اتفاق افتاد. پس از هاوینگ سوم نیز قیمت بیتکوین با رشد خوبی مواجه شد. قیمت در روزی که هاوینگ رخ داد، 8600 دلار به ثبت رسیده است. یک‌ماه بعد و در 11 ژوئن، قیمت 9320 شده بود. یعنی بیش از 8 درصد رشد کرد.
در ماه بعد یعنی در جولای نیز قیمت در محدوده 9000 دلار نوسان کمی داشت تا اینکه در اواخر جولای مقاومت 9900 دلاری شکسته شد و قیمت بیتکوین پرشتاب به رشد خود ادامه داد. این رشد آنقدر ادامه یافت که در سال 2020 بارها شاهد شکستن رکورد تاریخی قیمت (ATH) بیتکوین بودیم. در 27 دسامبر 2020، قیمت به 27،687 دلار رسیده بود که رشد 221 درصدی را نشان می‌دهد.
نمودار قیمت بیتکوین در سال 2020 منبع: سایت یاهو.فایننس
به عقیده برخی از کارشناسان، اثر رویداد هاوینگ بر بیتکوین، سریعاً مشخص نمی‌شود و پس از گذشت بازه زمانی چندماهه اثر خود را می‌گذارد. «لنارد نئو» (Lennard Neo)، مدیر شرکت سرمایه‌گذاری ” Astronaut Capital ” نیز گفته است:
«ما پیش‌بینی می‌کنیم که ممکن است 9-6 ماه طول بکشد تا این تعادل پیدا شود و بیتکوین متوجه افزایش قیمت ناشی از هاوینگ شود. آشفتگی بیشتر در اقتصادهای گسترده‌تر می‌تواند سیر صعودی آن را سرعت بدهد.»
سخن پایانی
پس از استخراج تعداد مشخصی بلاک (210 هزار)، پاداش استخراج نصف می‌شود. به این فرایند هاوینگ گفته می‌شود. دقیقاً مشخص نیست که دلیل هاوینگ چیست؛ اما سه دلیل احتمالی آن، بالا بردن انگیزه استخراج، افزایش ارزش بیتی‌کوین و کنترل عرضه بیتکوین هستند. تاکنون سه‌بار رویداد هاوینگ اتفاق افتاده که پس از هر 3بار قیمت بیتکوین رشد خوبی تجربه کرده است.باید دید در ادامه چه اتفاقی خواهد افتاد. آیا رویداد هاوینگ منجر به تورم بیش از اندازه و حتی حبابی‌شدن قیمت بیتکوین نمی‌شود؟ چه لزومی داشت که هر 4 سال یک‌بار ترمز صدور بیت‌کوین‌ها کشیده شود و سرعت انتشار آن‌ها کم شود؟ نظر شما چیست؟
منابع:
www.theconversation.com
www.cnbc.com
نویسنده: پرستو کوراوند
